Mapa Karola Pertheesa z 1791 roku

Mapa Karola Pertheesa z 1791 roku przedstawiająca województwo mazowieckie to jeden z najciekawszych materiałów kartograficznych zawierających okolicę szlachecką Dmochy.

Mapa przedstawia tereny między Andrzejewem, Czyżewem i Dąbrową Wielką. Na mapie można zlokalizować Dmochy: Przeczki, Wochy, Sadły, Rodzonki, Kudły, Glinki, Wypychy, Bombole i Ozerki. Uwagę zwraca także układ dróg głównych, który jest inny niż obecnie. Dmochy Przeczki leżą na zachód od głównej drogi łączącej Andrzejewo i Czyżew. Obecnie trudno zidentyfikować tą drogę, być może już nieistnieje. Należało by sprawdzić, czy istnieją materiały kartograficzne zawierające stan przed scaleniem gruntów.

Mapa Karola Pertheesa z 1791 roku nie jest kartometryczna więc trudno jest nią dopasować do obecnych map. Jest ona jedną z najstarszych i najdokładniejszych map II Rzeczpospolitej.

Karol Herman de Perthées herbu własnego (ur. 14 stycznia 1740 w Dreźnie, zm. 21 listopada 1815 w Wilnie) – polski kartograf. Był nieślubnym synem Hermana Karla von Keyserlinga.

W 1764 mianowany geografem nadwornym Stanisława Augusta, pułkownikiem wojsk koronnych, autorem szeregu map województw dawnej Rzeczypospolitej w skali 1:225 000 (w Paryżu wydano mapy 5 województw), a także mapy hydrograficznej Polski (Carte hydrographique de Pologne 1809). Nobilitowany w 1768 roku. W 1798 przeniósł się do Wilna. Pochowany na Cmentarzu ewangelickim w Wilnie. Jego spuścizna pozostała w znacznej części w Wilnie.

Od 1764 r. razem z Franciszkiem Florianem Czakim (Csaky Kerestszegh) i Janem Bakałowiczem należał do grona kartografów królewskich Stanisława Augusta. Jednakże w rachunkach Poniatowskiego pojawił się on już 1 października 1763 r., czyli jeszcze na rok przed koronacją (25 listopada 1764 r.) i z tych rachunków nie zniknie aż do zgonu króla. W 1766 r. Karol Perthées (tylko drugim imieniem i nazwiskiem podpisywał on swoje prace kartograficzne oraz listy adresowane do króla Stanisława Augusta i innych osób) został porucznikiem artylerii koronnej, a dwa lata później otrzymał nobilitację. Pod koniec 1783 r. mianowano go pułkownikiem wojska koronnego.

Źródło: Wikipedia, rokmapy.pl

Mapa województwa mazowieckiego Karola Pertheesa z 1791 roku, Mapa Karola Pertheesa