Wędrówka śladami życia rodziny Marcjanny Dmochowskiej

Kiedy spoglądam na wyblakły ze starości akt urodzenia mojej praprababci Marcjanny Dmochowskiej próbuję sobie wyobrazić jak wyglądała, jakie prowadziła życie. Niestety nie można dokonać jakiejkolwiek konfrontacji, po prostu z uwagi na brak dostępnych źródeł.

Marcjanna Dmochowska urodziła się w siedzibie Dmochowskich, jednej ze wsi nazywanej Dmochy-Wypychy. 

Rys. 1. Akt urodzenia Marcjanny Dmochowskiej nr 101/1731 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Marcjanna Dmochowska, córka Wojciecha Dmochowskiego i Marianny Bieńkowskiej, została ochrzczona w dniu 8 kwietnia 1731 r. Jej rodzicami chrzestnymi zostali G. Kacper Godlewski mierniczy ziemi nurskiej oraz N. Marianna żona G. Łukasza Dmochowskiego.

Kiedy urodzili się jej rodzice?

Wojciech Dmochowski został ochrzczony w niedzielę w dniu 16 marca 1687 r. Akt urodzenia wskazuje miejsce urodzenia – Dmochy Wypychy. Wymieniony był synem Adama Dmochowskiego i Marianny Krajewskiej. Rodzicami chrzestnymi dziecka zostali zaś Zofia Dmochowska i Franciszek Sutkowski.

Rys. 2. Akt urodzenia Wojciecha Dmochowskiego nr 12/1687 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Odnosząc się natomiast do Marianny Bieńkowskiej sytuacja jest skomplikowana, bowiem nie dysponuję aktem jej urodzin. Na podstawie skorowidzów możliwe było wygenerowanie jednego wpisu dotyczącego Marianny Bieńkowskiej. W tej sytuacji przyjąłem, że wymieniona urodziła się w miejscowości Bieńki Krzeczkowo około 1703 r.

Wojciech Dmochowski i Marianna Bieńkowska pobrali się pomiędzy 1723 r. a 1724 r. W mojej ocenie zawarcie związku małżeńskiego nastąpiło w 1723 r. z uwagi na 6 pozycję wpisu na 38 odnotowanych. Można wysnuć wniosek, że zawarli ślub w marcu 1723 r.

Poniżej wzmianka:

Rys. 3. Wpis dotyczący ślubu Wojciecha Dmochowskiego i Marianny Bieńkowskiej za lata 1723 -1724. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Kiedy zmarli jej rodzice?

Wojciech Dmochowski i Marianna Bieńkowska zmarli przed 1800 r. bowiem w Gazecie Warszawskiej z 1810 r. pojawia się zapis dotyczący postępowania prowadzonego w Trybunale I Instancji Departamentu Warszawskiego przy ul Senatorskiej w Warszawie pomiędzy dziećmi wymienionych: Konstancji Czyżewskiej, Katarzynie Białej i Helenie Murawskiej przeciwko Janowi Łuszczewskiemu – sędziemu Pokoju Powiatu Sochaczewskiemu oraz Janowi Bogumiłowi Wilbelmowi dotyczącego zapłaty kwoty 15 tys. zł. wynikającej z wcześniejszych spraw sądowych, jak również ciążących (na dzień 2 lutego 1798 r.)  hipotek na dobrach w Bieniewicach w powiecie Sochaczewskim.

Wskazany zapis jest wezwaniem osób, które mogły dziedziczyć po Wojciechu Dmochowskim i Mariannie Bieńkowskiej do zgłoszenia swojego roszczenia w Trybunale Sądzie I Instancji Departamentu Warszawskiego. Wymieniony Sąd w dniu 15 listopada 1815 r. zawiesił postępowanie do czasu ustalenia dalszych spadkobierców.

Sąd zatem powziął wątpliwości, czy do sprawy zgłosili się wszyscy spadkobiercy m.in. wymieniony zostaje Franciszek Lewalski i jego żona Marcjanna Dmochowska, jako osoby wchodzące w skład spadkobierców.

Rys. 4. Gazeta Warszawska Nr 103 z 1810 r.
Rys. 5. Gazeta Warszawska Nr 103 z 1810 r.

Warto dodać, że w powyższym wpisie wymieniono również następujące osoby: Stanisław Morawski, Józef i Jan Sienicki, Józef Dmochowski i Krzysztof Biały.

W dalszej części także: Jakub Dmochowski, Ludwika z Dmochowskich Ludwika Godlewskiego małżonka, Barbara z Dmochowskich Bartłomieja Pieńkowskiego małżonka, Stanisław, Maryanna i Rozalia Dmochowscy, Ewa z Czyżewskich Andrzeja Łuniewskiego, Katarzyna z Czyżewskich, Franciszka Godlewskiego małżonki, Maryanna Bogucka Rozalii z Czyżewskich i Antoniego Boguckiego córka, Stanisław, Cyprian i Antonina, Maciej i Paweł Czyżewscy Franciszka Czyżewskiego dzieci, Maryanna Sienicka wdowa, Katarzyny z Dmochowskich i Benedykta Białego córka, Jakub Sienicki, Rozalia Ambrożego Dąbrowskiego, Zofia Adama Żochowskiego małżonki Sienickiej, Jan i Grzegorz, Piotr i Benedykt nieletni Sieniccy, Angela Ignacego Łuniewskiego i Maryanna Józefa Godlewskiego małżonki Czyżewskie, Jan i Katarzyna Boguccy, Magdalena Czyżewska zamężna Kołakowska, Jan i Wojciech Lewalscy i Domicela z Lewalskich Jakuba Sikorskiego małżonka, jako Marianny z Dmochowskich i Franciszka Lewalskiego dzieci,

Gdzie jeszcze wymieniani są rodzice Marianny Dmochowskiej?

Miałem dużo szczęścia bowiem Wojciech Dmochowski i ich córka Marcjanna Dmochowska wymienieni zostali jeszcze w innych miejscach. W Herbarzu Adama Bonieckiego Tomie IV na str. 303.  Zapis ten wskazuje, że Wojciech Dmochowski i Marianna Bieńkowska byli właścicielami nieruchomości, które po ich śmierci dzierżawił niejaki Staniszewski. Oto sama wzmianka:

„Wojciech, z Maryanny Bieńkowskiej, pozostawił synów: Jakuba i Piotra, oraz córki: Marcyannę żonę Franciszka Lewalskiego, Konstancyę, żonę Macieja Czyżewskiego, Katarzynę, żonę Benedykta Białego i Helenę, żonę Stanisława Murawskiego. Wymienione córki Wojciecha kwitują Staniszewskiego 1781 r. (DW.’ 82 f. 424 i 97 f. 645).”

Doszedłem do momentu, w którym pojawiają się dzieci. Z zapisu wynika, że ze wskazanego związku pozostało przy życiu – sześcioro dzieci. Dwóch synów: Jakub i Piotr Dmochowscy oraz cztery córki: Konstancja, Katarzyna, Helena i właśnie Marcjanna Dmochowskie. Przy pomocy nieocenionej kuzynki Anety Kaczmarek udało się pozyskać akty urodzeń wskazanych dzieci, które prezentuję poniżej oraz niektóre akty ślubu.

Konstancja Dmochowska (urodzona przed 1724) – w dniu 23 sierpnia 1744 r., wyszła za mąż za Macieja Czyżewskiego.

Rys. 6. Akt małżeństwa Konstancji Dmochowskiej z Maciejem Czyżewskim – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Katarzyna Dmochowska (ochrzczona w dniu 24 października 1726 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 7. Akt urodzenia Katarzyny Dmochowskiej nr 106/1726 Czyżew – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.
Rys. 8. Akt ślubu Katarzyny Dmochowskiej w 1755 r. z Benedyktem Białym – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Katarzyna Dmochowska wyszła za mąż w dniu 2 grudnia 1755 r. za Benedykta Białego.

Helena Dmochowska (urodzona w 1728 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 9. Akt urodzenia Heleny Dmochowskiej nr 111/1728 Czyżew – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.
Rys. 10. Akt ślubu Heleny Dmochowskiej nr 4/1760 Czyżew ze Stanisławem Murawskim – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Helena Dmochowska wyszła za mąż w dniu 28 stycznia 1760 r. za Stanisława Murawskiego.

Urodziły się jeszcze dwie córki, których los jest nieznany. Zapewne zmarły wcześniej, tj. przed 1800 r. tj.:

Antonina Dmochowska (urodzona w 1739 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 11. Akt urodzenia Antoniny Dmochowskiej nr 77/1739 Czyżew – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Agata Dmochowska (ochrzczona w dniu 14 stycznia 1743 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 12. Akt urodzenia Agaty Dmochowskiej nr 5/1743 Czyżew – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Natomiast jak wskazałem powyżej w linii męskiej dożyli:

Jakub Dmochowski (ochrzczony w dniu 26 lipca 1736 r. w Dmochach-Wypychach) oraz Piotr Dmochowski (urodzony w 1740 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 13. Akt urodzenia Jakuba Dmochowskiego nr 69/1736 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.
Rys. 14. Akt urodzenia Piotra Dmochowskiego nr 60/1740 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Jeszcze urodziło się dwóch synów, ale zapewne zmarli w wieku dziecięcym: Piotr i Paweł Dmochowscy.

Urodzonego wcześniej Piotra wyeliminowałem z potencjalnych osób, które przeżyły bowiem około 1800 r. w dokumentach wymieniany jest tylko jeden Piotr Dmochowski. Zapewne urodzony później, właśnie w 1740 r. Poniżej akty urodzeń:

Paweł Dmochowski (urodzony w 1734 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 15. Akt urodzenia Pawła Dmochowskiego nr 6/1734 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Piotr Dmochowski (urodzony w dniu 30 czerwca w 1735 r. w Dmochach-Wypychach).

Rys. 16. Akt urodzenia Piotra Dmochowskiego nr 78/1735 – parafia Czyżew. Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży.

Co dalej z moją Marcjanna Dmochowską?

Przeprowadziła się z mężem Franciszkiem Lewalskim do Grzybowa leżącego w parafii Solek Śleszyn. Posiadali w tej wsi udziały, co wprost wynika z Regestru Czajkowskiego.

Marcjanna Dmochowska ponownie została wymieniona w Herbarzu Bonieckiego, tym razem przy okazji omawiania Lewalskich. Pozostawiam zatem głos Bonieckiemu:

Rys. 17. Herbarz Bonieckiego

Z kolei ciekawostką powyższego zapisu jest to, że mąż Marcjanny Dmochowskiej – Franciszek Lewalski oddał w 1777 r. w dzierżawę swoją ziemię właśnie dzieciom Starosty Wareckiego – Józefowi Pułaskiemu. On zaś był ojcem Kazimierza Pułaskiego, który był bohaterem walk o wolność dwóch narodów, polskiego i amerykańskiego, jednego z dowódców i marszałków konfederacji barskiej, generała i bohatera wojny o niepodległość USA – nazywanego „ojcem amerykańskiej kawalerii”. 

Zapewne Marcjanna Dmochowska mieszkała z Franciszkiem Lewalskim przez dłuższy czas w Grzybowie Szlacheckim. W Grzybowie urodziła troje dzieci: Jana, Wojciecha i Domicellę Lewalskich. Zapewne tam też zmarła bowiem śledząc losy pozostałych jej dzieci nie odnalazłem metryki zgonu. Mogła umrzeć około 1790 r. w Grzybowie Szlacheckim w parafii Sołek Śleszyn.

Mój praprzodek Wojciech Lewalski w dniu 20 października 1798 r. w Skaratkach parafii Domaniewice ożenił się z Marianną Strusińską i przeprowadził się do wsi Mroga Górna, ale to już inna historia.

Ja zostałem, mieszkam 10 km od Mrogi Górnej nieraz przejeżdżam obejrzeć miejsce gdzie mieszkał jej syn Wojciech Lewalski i tym samym gdzie pozostała cząstka Marcjanny Dmochowskiej.

Opracował Jacek Winkiel.