W drugim artykule z serii dotyczącej przedstawicieli rodu Dmochowskich przedstawiona zostanie sylwetka ks. Walentego Dmochowskiego.
Na ślad kolejnego przedstawiciela rodu Dmochowskich natrafiłem w dokumencie pn. „Seminarium Duchownego w Tykocinie w latach 1769-1863”. W tym obszernym dokumencie występuje on wielokrotnie.
Dodatkowo, ponad to co znalazło się w powyższej publikacji, udało się ustalić, że dziadkiem ks. Walentego był Kazimierz Dmochowski i Anna z Dmochowskich, która najprawdopodobniej pochodziła ze wsi Brulino-Oprawczyki. Niestety ich akt małżeństwa z 1773 roku nie zawiera danych dotyczących rodziców.
Na podstawie metryk udało się również ustalić, że rodzice ks. Walentego mieli podwójne imiona. Ojciec miał na imię Jakub Feliks (ur. 1790-04-07) i używał imion zamiennie. Matka miała na imię Helena Aniela lub Angela (ur. 1793-02-16 w Stokowo Szerszenie, rodzice: Maciej i Franciszka z Tymińskich) i używała swojego drugiego imienia. Rodzice ks. Walentego wzięli ślub w Czyżewie w 1813 roku.
Warto też dodać, że ks. Walenty miał z pewnością piątkę rodzeństwa: Józefę Agatę (ur. 1816), Macieja (ur. 1819), Jana (ur. 1821), Katarzynę (ur. 1822) i Władysława (zm. 1824). Niestety nie udało się dotychczas odnaleźć rodzin potomnych rodzeństwa ks. Walentego.
Zachęcamy do lektury wpisu dotyczącego ks. Walentego Dmochowskiego z publikacji pn. „Seminarium Duchownego w Tykocinie w latach 1769-1863”.
Ks. Walenty Dmochowski – ur. 31 października 1817 r. w Krzeczkowie – Bieńkach Starych w parafii Rosochate, w diecezji płockiej. Był synem Jakuba i Anieli, z d. Stokowska. 27 września 1837 r. wstąpił do Zgromadzenia Misji w Warszawie. Tam podjął naukę w seminarium internum, a następnie w seminarium Świętego Krzyża w Warszawie. Śluby zakonne złożył 26 października 1839 r.; dwa lata później, w 1841 r. przyjął święcenia kapłańskie. Po krótkim pobycie w parafii pw. Świętego Krzyża w Warszawie na przełomie 1842 i 1843 r. został przeniesiony do seminarium duchownego w Tykocinie. Prowadził wykłady z filozofii, prawa kanonicznego, ceremonii kościelnych, geografii starożytnej oraz udzielał się w duszpasterstwie. W lipcu 1850 r. został przeniesiony do seminarium duchownego w Lublinie. Był dyrektorem kleryków, wykładowcą teologii moralnej, pastoralnej, prawa kanonicznego i historii Kościoła, rubrum i ceremonii. Po dziesięciu latach został mianowany wizytatorem Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misji oraz wizytatorem szarytek w Królestwie Polskim. Był człowiekiem wymagającym i szorstkim w obejściu. W 1860 r. ks. Dmochowski udał się do Francji na zebranie Konwentu Generalnego Zgromadzenia. Po powrocie do kraju i kasacie misjonarzy, od marca do sierpnia 1865 r., był więziony w warszawskiej Cytadeli. Po uwolnieniu otrzymał paszport do Francji bez prawa powrotu do kraju. W latach 1865–1875 przebywał w domu macierzystym Zgromadzenia Misji. Zmarł śmiercią tragiczną w zakładzie dla obłąkanych we Francji 22 lipca 1881 r.5.
Warto dodać, ze w publikacji zamieszczono KATALOG KLERYKÓW SEMINARIUM TYKOCIŃSKIEGO W LATACH 1771–1863 gdzie znajdują się informacje o trzech kolejnych przedstawicielach rodziny Dmochowskich. Dla ułatwienia lektury wpisów publikujemy legendę, która ułatwi ich odczytanie.
Legenda
I – imię i nazwisko, imiona rodziców
II – data urodzenia lub chrztu
III – miejsce urodzenia, parafia, diecezja, państwo (przynależność terytorialna w chwili wstąpienia do seminarium)
IV – ukończone szkoły
V – data wstąpienia do seminarium
VI – data ukończenia pobytu/ liczby lat nauki
VII – źródło finansowania pobytu w seminarium
VIII – postęp w nauce
IX – zachowanie
X – dane dotyczące święceń
XI – parafia neoprezbitera
XII – uwagi
XIII – źródła
60. Dmochowski Feliks, s. Franciszka i Antoniny z d. Zaremba; I – 9.07.1840; II – Dmochy Mrozy, par. Czyżewo, diec. płocka; III – szlacheckie; IV – 5 klas szkoły powiatowej w Łomży; V – 22.09.1859; VII – na własny koszt; X – wyśw. przez bpa sufragana łowickiego H. Platera 25.07.1863 w Warszawie; XI – Waniewo; XIII – APT, Cathalogus alumnorum, k. 33–34; ArŁm II, sygn. 122, k. 296; sygn. 134, k. 310, 315; Elenchus 1874, s. 92.
61. Dmochowski Franciszek Florencjusz; I – 20.10.1798; II – Dąbrowa Michałki, par. Dąbrowa Wielka, diec. augustowska; III – szlacheckie; IV – szkoła parafialna w Dąbrowie, 6 klas szkoły parafialnej w Tykocinie; V – 29.09.1819, po raz drugi przyjęty 1.09.1823; VI – 4 lata; VII – na funduszu biskupim; VIII – dobry; IX – dobre; X – wyśw. przez bpa sufragana P.A. Marciejewskie-go 25.03.1825 w Sejnach; XII – data urodzin także 28.10.1798; usunięty z seminarium tykocińskie-go 7.02.1821; XIII – APT, Cathalogus alumnorum, k. 14–15, 16–17; ArŁm II, sygn. 125, k. 31, 32, 36, 37; sygn. 129, k. 31, 33, 36–37, 100–101.
62. Dmochowski Jan Baltazar, s. Marcina i Franciszki z d. Dąbrowska; I – 5.01.1797; II – Dąbrowa Michałki, par. Dąbrowa Wielka, diec. wigierska; III – szlacheckie; IV – 4 klasy szkoły parafialnej w Tykocinie; V – 29.09.1817; VI – 3 lata; VII – na funduszu rządowym; VIII – pilny; IX – złe; X – 8.12.1820; XII – miał być wydalony z seminarium tykocińskiego, lecz pozostał; XIII – ArŁm II, sygn. 114, k. 32–36; sygn. 125, k. 2; sygn. 126, k. 4; sygn. 129, k. 31, 33, 42–43, 49, 53; ArŁm II, sygn. 127, k. 74–75, 113–114; Elenchus 1846, s. 74.
Jan Klemens Branicki powierzył parafię Zgromadzeniu Misjonarzy oraz podjął się ufundowania seminarium duchownego dla kleryków diecezji łuckiej. W związku z nowym zadaniem, w latach 1769-1771 rozbudowano plebanię wg projektu Kazimierza Nowickiego Jr. Po powstaniu styczniowym rosyjskie władze zaborcze odebrały misjonarzom parafię oraz zlikwidowały seminarium.
Publikacja pn. „Seminarium duchowne w Tykocinie w latach 1769-1863” dostępna jest pd następującym linkiem:
Została ona wydana przez Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie
Łódź w 2011 roku. Jego autorem jest ks. Józef Łupiński