Materiały źródłowe: Artykuł Piotra Andrzeja Dmochowskiego (2)

Piotr Andrzej Dmochowski z Polskiego Towarzystwa Heraldycznego jest autorem artykułu: „Próba sformułowania kryteriów określających przynależność rodową średniowiecznego rycerstwa – osadników pogranicza mazowiecko-podlaskiego”, który został opublikowany w książce „Rody, rodziny Mazowsza i Podlasia. Źródła do badań genealogicznych” wydanej przez Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów w 2013 roku pod redakcją Doroty K. Rembiszewskiej i Hanny Krajewskiej.

W artykule znajdujemy cenne informacje dotyczące rodziny Dmochowskich:

Dmochowskich pochodzących z Dmochów w ziemi nurskiej uważa się za notorycznych Pobogów. Zapiski mówiące o zasiedleniu tej włości wskazują, że uczynił to pochodzący z ziemi zakroczymskiej Przecław ze Świerczy (22). Źródła milczą na temat jego przynależności rodowej. Jednak można ją określić, ponieważ Świercze, z których Przecław pochodził, stanowiły własność Pobogów (23). Zachowały się również zapiski z początku XVI w. potwierdzające taką przynależność rodową Dmochowskich (24). Dodatkowo nie ma żadnej wątpliwości co do Dmochowskich i ich herbu Bartosz Paprocki, Kacper Niesiecki, Seweryn Uruski i Adam Boniecki (25). Również przeprowadzony w XIX w. proces legitymacji szlachty ujawnił taką właśnie przynależność rodową Dmochowskich (26). Poza tym dostrzegalne jest zainteresowanie przedstawicieli rodu Pobogów w późnym średniowieczu terenem powiatu nurskiego, szczególnie parafii Czyżew.

Jako że zachował się dokument nadania znamy rycerza-osadnika włości Dmochy (wówczas Dmosino vel Dmochowo), był nim Przecław ze Świerczy. Jego przynależność rodową można wskazać, wykorzystując kryteria: krewnych agnatycznych, genealogiczne, nazwy włości a także przynależności późniejszych włości.

22 Kartoteka SHGMaz. hasło: Dmochy, pow. nurski, AGAD, MK 3, k. 23v, 62. (…)

23 Własność Pobogów w Świerczach poświadcza osiem zapisek herbowych z lat 1465-1537. A. Wolff , Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku, Kraków 1937, nr 248, 303, 563, 626, 794, 925, 978, 1045. Źródła nie odnotowały w Świerczach obecności przedstawicieli innych rodów.

24 „Jac. de Dmochy Dmochowsky de eisdem armis Pobodze” (1512 r.) Kartoteka SHGMaz, hasło Dmochy, pow. nurski, AGAD, Pułtuskie testamenta konsystorskie 1, k. 36-36v.; nob. Włodek de Dmochi alias Lanthowo de armis Pobozanye” (1520 r.) Kartoteka SHGMaz, hasło: Dmochy, pow. nurski, ADP, Episcopalia, 204, k. 18v-21.

25 B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1584, s. 234.; K. Niesicki, Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. III, Lipsk 1839, s. 346; A. Boniecki, Herbarz polski, t. IV, Warszawa 1901, s. 302-304; S. Uruski, przy współudz. A. A. Kosińskiego, wykończony i uzup. przez A. Włodarskiego, Rodzina: herbarz szlachty polskiej, t. III, Warszawa 1906, s. 175-178.

26 Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, oprac. E. Sęczys, Warszawa 2000, s. 131. Pojawia się co prawda rodzina Dmochowskich legitymująca się z herbem Korwin jest to jednak zjawisko późne (przełom XVIII i XIX w.) i dotyczy Galicji: A. Boniecki Herbarz polski, t. IV, s. 302; S. Uruski, Rodzina …, t. III, s. 175.