Nieodkryta historia Dmochowskich – fundacje dwóch krzyży w Miedznie

Poszukiwania genealogiczne przyjmują czasami nieoczekiwany obrót. Czasami wydaje się, że nie dowiemy się więcej o naszych przodkach i wtedy pojawia się informacja od nieznanej nam osoby…

Efektem artykułu pt. Zapomniane związki – Dmochy – Dmoszyno – Dmosin – Dmoszyce była wiadomość od Macieja Flasińskiego:

Witam. We wsi Miedzna (pow. węgrowski) mamy w środku miejscowości krzyż sygnowany inicjałami E.I. Dmochowski 1910. Może fundatorem był ktoś z Państwa rodziny? Poniżej załączam zdjęcia krzyża. Jest jeszcze jeden krzyż na drodze wyjazdowej z Miedzny – tam nazwisko jest zruszczone – Dmochowszcki.


W załączeniu otrzymałem cztery zdjęcia:

W takich momentach przydaje się baza elektroniczna, która w szybki sposób pozwala na znalezienie poszukiwanej osoby… choć w tym przypadku problemem stanowiły imiona… ale sama nazwa wsi, dawała pewną identyfikację, gdyż całkiem niedawno odnalazłem dalekiego krewnego, który ożenił się w tamtej miejscowości. Był nim Józef Piotr Dmochowski a jego wybranką z którą zawarł związek małżeński w 1870 roku w Miedznie – Marianna Albina Russyan (córka Tomasza i Rozalii Wrotnowskiej). To charakterystyczne nazwisko zapadło mi w pamięć. Od czasu uzyskania wiadomości od Macieja Flasińskiego postanowiłem nieco zgłębić wiadomości w tym zakresie. Poszukiwania w tej parafii były proste, bo nie było tam innych Dmochowskich. Zdaję się jednak, że historia napisała tragiczną historię…

Józef Piotr Dmochowski urodził się w Dmochach-Przeczkach 21 lutego 1831 roku. Był synem Macieja Dmochowskiego (ur. 1792) i Marianny Dmochowskiej (ur. 1804). Okazało się, że swój pierwszy ślub Józef Piotr wziął w 1851 roku z Józefą Joanną Murawską (ur. 1826) z Siennicy Szymanki. Jeszcze tego samego roku urodził się ich pierworodny syn – Teofil. Niestety po tygodniu jego zgon zgłosił Józef Piotr ze swoim ojcem Maciejem.

Rys. 1. Akt zgonu Teofil Dmochowski s. Józef Piotr Dmochowski i Józefa Joanna z Murawskich, Dmochy-Przeczki, 1851 rok.

Osiem lat później zmarła też Józefa Joanna z Murawskich Dmochowska. Co ciekawe zmarła w rodzinnej wsi Siennica Szymanki – najprawdopodobniej świadkiem śmierci była jej matka – Franciszka z Dąbrowskich Murawska. Zgonu nie zgłosił owdowiały Józef Piotr, lecz młodszy brat zmarłej Jan Stanisław Murawski.

Rys. 2. Akt zgonu Józefa Joanna Dmochowska c. Stanisław Murawski i Franciszka z Dąbrowskich, Siennica Szymanki, 1859 rok.

Józef Piotr Dmochowski, jak już wyżej wspomniano ożenił się ponownie w 1870 roku w Miedznie z Marianną Albiną Russyan. Badania historii tej rodziny nie przyniosły pozytywnych informacji.

Para małżeńska miała dwie córki – Mariannę (ur. 1873) i Annę (ur. 1882). Niestety obie dziewczynki zmarły – Marianna w roku urodzenia, zaś Anna w wieku pięciu lat. Józef Piotr Dmochowski, przeżył też swoją drugą żonę, która zmarła 1909 roku. Sam odszedł z tego świata 1913 roku.

W tym miejscu pozostaje zadać sobie pytanie – kim był dla społeczności Miedzny fundator dwóch krzyży? Pierwszy powstał w 1905 roku przy drodze na Orzeszówkę. Znajduje się na nim napis:

Jezu! nie bądź nam Sędzią ale Zbawicielem. P. IX (50 dni odpustu)

F. Józef Dmochowski i Marijanna Dmuchowszcki

Zdjęcie nr 1. Krzyż w Miedznie przy drodze na Orzeszówkę, 1905 rok.

Czy kluczem do odpowiedzi kim był Józef Dmochowski będzie litera „F” przed jego imieniem? Czy mogła ona oznaczać jakąś funkcję czy po prostu fundatora?

Więcej pytań można postawić oglądając drugi krzyż, który stoi w centrum wsi Miedzna – tuż przy pięknym kościele z końca XIX wieku a naprzeciw zajazdu z 2 połowy XVIII wieku. Znajduje się na nim napis:

Od powietrza, głodu, ognia i wojny
Wybaw nas Panie!

D. 15 grudnia 1910 r.

E. I. Dmochowski

Zdjęcie nr 2. Krzyż w Miedznie przy parku, 1910 rok.

Warto w tym miejscu dodać, że polskiej tradycji kościelnej hymn Święty Boże (skąd pochodzą słowa zacytowane na pomniku) jest pierwszą częścią suplikacji, śpiewanej m.in. w trakcie uroczystości pogrzebowych, mszy za dusze zmarłych, w ramach Gorzkich Żalów, procesji na Boże Ciało, a także w intencji ochrony przed klęskami żywiołowymi.

Biorąc pod uwagę, że żona Józefa Piotra Dmochowskiego zmarła w 1909 roku, krzyż mógł być ofiarą za dusze zmarłej żony. Jest on też wykorzystywany w czasie procesji na Boże Ciało. Czy był też

Niewiadomą pozostają też inicjały imion zapisane na pomniku – nie pasują one do Józefa Piotra Dmochowskiego, a może są jego zruszczoną/zniekształconą formą? Czy może Józef Piotr miał nieznanego nam potomka lub osobę, która zajmowała się nim na starość?

Na koniec chciałbym wyjaśnić jakie związki rodzinne są między mną a Józefem Piotrem Dmochowskim.

Naszym wspólnym przodkiem był mój 6-pradziadek w linii prostej – Adam Dmochowski urodzony ok. 1724 roku. Po raz pierwszy na ślubnym kobiercu stanął w 1746 roku. Jego wybranką została Franciszka z Dmochowska z jego rodzinnej wsi Dmochy-Przeczki. Niestety jego małżonka zmarła przy lub tuż po porodzie pierworodnego syna Mikołaja. Nic nie wiemy też czy Mikołaj przeżył – nie udało się ustalić jego ślubu lub potomków.

Po raz drugi Adam Dmochowski ożenił się w 1749 roku z Marianną Jaźwińską. Miał z nią sześcioro dzieci: Małgorzatę (ur. 1750), Jana (ur. 1751), Wojciecha (ur. 1753), Pawła Sebastiana (ur. 1755), Antoniego (ur. 1756) i Ludwika (ur. 1768). Dla dzisiejszej opowieści najważniejsi będą dwaj ostatni Ludwik – mój 5-pradziadek oraz brat mojego pradziadka Antoni – pradziadek Józefa Piotra Dmochowskiego.

Adam Dmochowski po raz trzeci stanął na ślubnym kobiercu zaledwie 7 lat przed swoją śmiercią. Ożenił się z Anastazją Godlewską z Dmochowskich (ur. 1719 r.) w 1784 roku. Zmarł w Dmochach-Przeczkach w 1791 roku.

Zdigitalizowane i zindeksowane dokumenty pozwalają na dość szybkie odnajdowanie dalekich krewnych – tak też było w przypadku potomków ww. Antoniego Dmochowskiego. Doczekał się on szóstki dzieci z Apolonią Uszyńską oraz ósemki dzieci z Katarzyną Sienicką.

W naszej historii najważniejszy jest wspomniany już wyżej Maciej Dmochowski (ur. 1792) i Marianna Dmochowska (ur. 1804). Para ta była rodzicami Józefa Piotra Dmochowskiego…

Czy uda się znaleźć kolejne wiadomości dotyczące rodziny Dmochowskich z Miedznie? Czy zachowały się nagrobki na cmentarzu? Czy w archiwum kościoła w Miedznie są informacje na temat fundatorów krzyży?

ps.

Pięknie dziękuję Maciejowi Flasińskiemu za odkrycie niezwykłej historii, być może uda się jeszcze napisać jej kolejny rozdział…